HLV Timur Kapadze: Thắng Kuwait dễ hơn U.23 Malaysia nhiều, Uzbekistan chờ sẵn U.23 Việt Nam rồi!
Tết Nguyên đán là thời điểm đầu của chu kỳ năm mới. Khi căn cứ vào các sử liệu và văn hóa dân gian, chúng ta khó xác định người Việt bắt đầu ăn tết vào dịp lập xuân từ khi nào; tuy nhiên, nhắc về nguồn gốc tết chúng ta lại có nhiều thông tin thú vị.PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ, Giảng viên cao cấp Viện Phát triển năng lực lãnh đạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho biết, người Việt cổ sớm hiểu và xác định Tết Nguyên đán là mở đầu cho một năm nông lịch nhờ vào khả năng nhận thức sự tuần hoàn của thời tiết và sự thích ứng của vụ mùa ngoài đồng. Từ thời cổ đại, khi tổ tiên người Việt nhận thức được sự chuyển giao của thời tiết và chu kỳ thời gian trong năm đã có một số hình thức sơ khai về việc xác lập chu kỳ tuần hoàn và tổ chức đón tết. Khảo cứu về phong tục của người Bách Việt cổ, trong đó có tổ tiên Lạc Việt, cho thấy ngày tết đầu năm trước đây rơi vào đầu tháng 11 âm lịch (ứng với tháng Tý), chứ không phải đầu tháng giêng (tháng Dần). Cụ thể, người Việt xưa không dùng số đếm để gọi ngày, tháng mà dùng Thiên can – Địa chi để gọi tên, chẳng hạn hết tháng Tý thì tới tháng Sửu, rồi đến Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi là hết một năm. Giờ Tý là giờ chuyển giao giữa hai ngày trong đêm, tháng Tý là tháng lạnh nhất trong năm - tháng 11, ứng với thời điểm Đông chí, thời điểm để bắt đầu một chu kỳ đếm mới. Lúc này mùa màng cũng đã kết thúc, người Việt xưa nghỉ ngơi để chờ đến khi thời tiết ấm lên mới tính tới việc gieo cấy mùa sau. Vì vậy, họ đã chọn đầu tháng Tý (tức tháng 11 âm lịch) để ăn tết. Tính từ đầu tháng 11 cho tới đầu tháng 5 năm sau là trọn 6 tháng; do đó, người Việt gọi Tết Đoan ngọ ngày mùng 5.5 âm lịch là Tết nửa năm. "Có giả thuyết cho rằng, tháng 11 ở Việt Nam trời chưa quá lạnh, người Việt cổ có thể tổ chức các hoạt động đón tết. Trong khi đó, ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản… tháng 11 là bắt đầu vào chính đông, quá lạnh không ăn tết được nên họ phải tính toán lựa chọn thời điểm tiết lập xuân để ăn tết, chính vì thế họ xác định tết âm lịch vào tháng Dần (tức tháng giêng, ngay trước hoặc sau tiết lập xuân). Họ xác định tháng Dần là tháng đầu năm, gọi là "Chính nguyệt" (tức tháng chính trong năm). Quá trình này diễn ra rất sớm trong lịch sử, dưới nhãn quan "di phong định tục" . Trong quá trình tiếp xúc văn hóa và hội nhập, người Việt cổ đã dần chuyển đổi tổ chức đón tết từ đầu tháng Tý (tháng 11) sang đầu tháng Dần (tháng giêng) như ngày nay vậy", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ.Trước đây không lâu, một số làng quê ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ - nơi được cho là vùng đất kinh đô xưa của nhà nước Văn Lang xưa của các vị vua Hùng còn lưu lại một số tập tục cổ (như tục ăn đất khoán hun khói, tục làm lễ mở cửa rừng...) gợi về ký ức của ngày tết cổ xưa vào đầu tháng 11 của người Việt cổ. Một số gia đình người Việt gốc Hoa ở Đồng bằng sông Cửu Long vốn có nền tảng Bách Việt cổ cũng tổ chức cúng tết Đông chí bằng chè trôi nước, bánh ngọt và trái cây, coi tết Đông chí là ngưỡng thêm tuổi mới của mọi người. Như đã nói, trên đây là một giả thuyết cần có nhiều khảo cứu hơn nữa để làm rõ hơn vấn đề.Theo PGS.TS. Nguyễn Ngọc Thơ, khó có thể biết rõ người Việt xưa ăn tết thế nào nhưng cơ bản tết không thay đổi về ý nghĩa. Tết xưa còn lưu lại trong ký ức người Việt Nam hôm nay chỉ có thể là ký ức tết từ thời bao cấp hay ở giai đoạn đầu của cải cách – mở cửa mà thôi. Phong tục ngày tết xưa về cơ bản thể hiện sinh động các ý nghĩa tạ ơn đất trời, thần linh và tổ tiên, củng cố mối quan hệ vốn có của gia đình - dòng tộc, thực hiện các nghi lễ cổ truyền để chào đón năm mới và truyền dạy văn hóa cho các thế hệ con cháu, củng cố và mở rộng giao tiếp với láng giềng xung quanh, tổng kết – đúc kết kinh nghiệm của năm cũ và gửi gắm mong ước cho năm mới, chuẩn bị tâm thế mới cho năm làm việc tiếp theo. Nhìn chung, dù là tết xưa hay tết nay gì đi nữa thì ngày tết vẫn là dịp để chúng ta nhìn lại những thành quả của năm cũ và rút ra bài học cho năm mới (đối với cá nhân) và củng cố truyền thống gia đình và các mối quan hệ (đối với xã hội). Ông Thơ cho rằng, trước đây, cuộc sống hằng ngày chưa thật đủ đầy nên người ta mong đến tết để được nghỉ ngơi, ăn ngon, mặc đẹp. Vậy nên mới có câu:Cu kêu 3 tiếng cu kêuMong mau tới tết dựng nêu ăn chè.Còn ngày nay, cuộc sống no ấm hơn nên việc ăn mặc không là vấn đề nữa. Thay vào đó, sau một năm làm việc vất vả, dịp tết được nghỉ dài ngày, nhiều người quay về gia đình đoàn tụ và đón tết với gia đình trong khi không ít người muốn được nghỉ ngơi, giải trí, giao tiếp (không muốn các nghi lễ theo họ là "rườm rà"), hoặc đi du lịch..., nên dường như có sự chuyển dịch từ "ăn tết" sang "chơi tết". Dù vậy, dù là "ăn tết", "chơi tết" hay gì đi nữa thì các nghi lễ truyền thống trong dịp tết như cúng ông Táo, cúng tất niên và đ1n ông bà tổ tiên về ăn tết, cúng giao thừa, mừng tuổi ông bà cha mẹ, lì xì trẻ thơ, chúc tết dòng họ, láng giềng, thăm viếng thầy cô cũ thưở thiếu thời, tạ ơn những quý nhân đã giúp đỡ trong đời... vẫn được ưu tiên gìn giữ. Nói cách khác, các ý nghĩa cơ bản của ngày tết vẫn được giữ nguyên trạng qua phong tục và nghi lễ, việc tổ chức "ăn tết" hay "chơi tết" chỉ là hình thức thích ứng của cuộc sống đương đại. Cũng cần nhấn mạnh rằng, các phong tục, nghi lễ quan trọng trong mấy ngày tết chỉ đẹp khi chúng ta không tạo gánh nặng các thành viên gia đình, nhất là phụ nữ (chẳng hạn bắt buộc phải mâm cao cỗ đầy, nấu nướng phải tươm tất nhiều món, gánh nặng con cháu làm ăn xa quay về phải "lễ nghĩa" đầy đủ với cả họ, cả làng...). Tết là dịp sum vầy để củng cố hay xây đắp truyền thống gia đình, chúng ta cần chú ý đến nhu cầu được nghỉ ngơi, chơi tết của phụ nữ trong nhà và những người trẻ vốn đã vất vả ngược xuôi mưu sinh trong suốt năm qua. Theo nhà nghiên cứu văn hóa, dù là ăn tết hay chơi tết chúng ta cũng cần chú ý yếu tố về sự ấm cúng của gia đình, đặc biệt là những người có tuổi, ông bà cao tuổi vì ngày tết là khoảng thời gian thiêng liêng để các bậc cao niên được sống trong không gian thiêng liêng của gia đình, được tương tác, đối thoại và thể hiện lòng tôn kính, kính nhớ với tổ tiên. Đối với nhiều gia đình Việt Nam, bàn thờ tổ tiên những ngày tết phải đầy đủ lễ phẩm và nhang khói, có như vậy họ mới cảm thấy ấm cúng, an lòng. Vậy nên người trẻ mong muốn tổ chức chơi tết (như mời bố mẹ đi du lịch xa nhà chẳng hạn) phải lưu ý việc này."Do đó, nếu người trẻ mong muốn mời ba mẹ rời quê lên thành phố ăn tết hay cùng nhau đi du lịch đó đây mà ba mẹ từ chối thì không nên buồn, bởi ba mẹ và những người lớn trong nhà còn có những nhiệm vụ phải làm để giữ lửa, giữ phong tục, giao tiếp với người tổ tiên đã khuất", PGS.TS Nguyễn Ngọc Thơ lưu ý.Thêm vào đó, những ai đang làm bố làm mẹ cần chú ý tạo điều kiện để con trẻ được trải nghiệm không khí tết qua những tập tục cổ truyền như cùng bố mẹ tảo mộ ông bà, bài trí bàn thờ, dán liễn xuân, quây quần bên nồi bánh chưng/bánh tét và sum họp đêm giao thừa, được mặc trang phục đẹp nhất chúc tết ông bà cha mẹ, mừng tuổi dòng họ, láng giềng, khuyến khích các con biết thể hiện lòng biết ơn đối với gia đình, thầy cô, láng giềng. Tất cả những hình ảnh ấy sẽ kết thành ký ức tuổi thơ thật đẹp về ngày tết, sẽ theo các con suốt cuộc đời, và sẽ thôi thúc chúng thực hiện những điều tương tự đối với thế hệ sau nữa khi chúng trưởng thành.Ông ngoại chở cháu gái đi học rồi mất tăm, cả nhà tìm thâu đêm khắp TP.HCM
Cuộc nói chuyện đấy sau này được tiết lộ diễn ra ở thời điểm đội tuyển Việt Nam lên kế hoạch chuẩn bị cho AFF Cup 2024, tức diễn ra trước cả khi đội bóng của HLV Kim Sang-sik đi tập huấn ở Hàn Quốc hồi giữa tháng 11, kéo dài đến đầu tháng 12.2024.Cách nay hơn 2 tháng, nhiều người thấy lạ khi đội tuyển Việt Nam không tham dự các trận đấu dịp FIFA Days tháng 11.2024. Khi đó, việc này đã nằm trong kế hoạch của VFF và HLV Kim Sang-sik. Ngay trước khi đội tuyển Việt Nam bắt đầu cho những ngày nước rút hướng đến giải vô địch bóng đá châu Á, Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) Trần Quốc Tuấn đã có cuộc làm việc cùng HLV Kim Sang-sik, ông Tuấn bày tỏ, đã đến lúc đội tuyển Việt Nam có kế hoạch khác, khác biệt với phần còn lại của bóng đá khu vực.Đội tuyển Việt Nam sẽ tạm "hy sinh" lịch thi đấu FIFA Days đợt cuối của năm 2024, thay vào đó là chuyến tập huấn tại Hàn Quốc, với các đối thủ nhẹ nhàng hơn, phù hợp hơn. Sự "phù hợp" ở đây là đối tượng cọ xát không quá mạnh, bởi nếu đối thủ quá mạnh, có thể khiến công tác chuẩn bị của toàn đội bị phản tác dụng. Những trận thua quá đậm trước các đối thủ quá mạnh có thể khiến tinh thần của các cầu thủ đi xuống, trong bối cảnh AFF Cup đã ở trước mắt.Ngoài ra, người đứng đầu VFF có nhấn mạnh với vị HLV người Hàn Quốc ở điểm, bóng đá Việt Nam thực sự chưa chuyên nghiệp hóa ở mức độ cao như bóng đá Nhật Bản và Hàn Quốc, cầu thủ Việt Nam có những điều đặc thù. Thế nên, việc chuẩn bị cho đội tuyển Việt Nam trước AFF Cup cũng phải đặc thù, trên tiêu chí đảm bảo thể lực tốt cho toàn đội trước giải đấu chính thức.Đấy cũng là yêu cầu từ phía VFF nói chung và Chủ tịch VFF Trần Quốc Tuấn nói riêng, sát với tiêu chí lựa chọn HLV phù hợp với bóng đá Việt Nam, phù hợp với văn hóa Việt Nam, được thống nhất đặt ra sau thời HLV Troussier. Sự phù hợp ở đây là HLV phải hiểu cầu thủ của mình như thế nào, khác biệt gì với những nền bóng đá còn lại trên thế giới, đồng thời phải hiểu các học trò của mình cần gì, khả năng "chịu tải" về thể chất và về tinh thần đến đâu? – Từ đó, HLV sẽ đưa ra phương pháp huấn luyện tốt nhất.Song song với những yêu cầu đặt ra cho HLV Kim Sang-sik, trước khi đội tuyển sang Hàn Quốc tập huấn, VFF cũng đã có chỉ đạo cho VPF, điều chỉnh lịch thi đấu của giải V-League, sao cho đội tuyển Việt Nam thuận lợi nhất khi tham dự AFF Cup, sao cho phong độ cao nhất của các cầu thủ rơi đúng vào những ngày diễn ra AFF Cup.Dĩ nhiên, thể thao đỉnh cao không thể tách rời với yếu tố may mắn. Đội tuyển Việt Nam cũng đã gặp một số may mắn trong quá trình thi đấu AFF Cup. Tuy nhiên, nếu không có sự điều chỉnh trong lịch thi đấu, có lẽ phong độ của hầu hết các cầu thủ Việt Nam tại giải năm nay đã không tốt đến vậy.Cựu HLV U.23 Việt Nam, ông Hoàng Anh Tuấn nhận xét: "Phong độ của các cầu thủ Việt Nam tại AFF Cup hầu hết ở mức cao. Riêng Xuân Son đạt trạng thái tốt nhất từ đầu mùa giải đến giờ, khi tham gia AFF Cup. Nếu Xuân Son khoác áo đội tuyển Việt Nam ở một giai đoạn khác, có thể cầu thủ này không có phong độ tốt nhất như giai đoạn hiện nay. Những điều diễn ra tại AFF Cup hầu hết cũng nằm trong tính toán của toàn đội".Có một chi tiết không thể không nhắc đến, đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup năm nay bản lĩnh hơn bao giờ hết. Cựu Phó chủ tịch (PCT) chuyên môn VFF Dương Vũ Lâm bình luận: "Riêng trong trận các lượt trận chung kết, các cầu thủ Việt Nam còn bản lĩnh hơn cả cầu thủ Thái Lan, nền bóng đá về lý thuyết đứng đầu Đông Nam Á. Đội tuyển Việt Nam ở vào thế khó nhưng không rối loạn. Ngược lại, chúng ta còn đẩy đối thủ vào thế phải hoang mang về mặt tâm lý và mắc sai lầm. Thái Lan thi đấu hùng hục chứng tỏ họ đã hoang mang, mà khi đối thủ đá hùng hục, họ rơi vào bẫy của đội tuyển Việt Nam".Đây là những điều vốn đã được chuẩn bị. Chủ tịch VFF Trần Quốc Tuấn từng chia sẻ với HLV Kim Sang-sik và đội tuyển Việt Nam rằng, ngoài yếu tố chuyên môn là điều bắt buộc, các cầu thủ phải chuẩn bị đủ hành trang để bước vào những cuộc đấu trí - đấu sức tại AFF Cup. Hành trang đấy đảm bảo 3 yếu tố cơ bản, đó là bản lĩnh, sự thông minh trong các pha xử lý và khả năng kiểm soát được hành vi trên sân cỏ, bất chấp tác động từ các yếu tố xung quanh và không được để bất kỳ thái độ ứng xử nào của mình làm ảnh hưởng đến cục diện của đội.Các cầu thủ Việt Nam đã làm được điều đó, HLV Kim Sang-sik đã làm được điều đó. Dĩ nhiên, sau thành công, rất dễ để dành lời khen cho đội tuyển Việt Nam và những người liên quan đến đội tuyển. Tuy nhiên, chắc chắn rằng tất cả những điều mà chúng ta vừa thấy đội bóng của HLV Kim Sang-sik thực hiện tại AFF Cup, không phải tự nhiên mà đến. Những điều này đến từ quá trình chuẩn bị dài hơi, dựa trên định hướng xuyên suốt của những nhà quản lý bóng đá nội.
‘Bài toán’ Joachim Loew của người Đức
Ngày 31.12, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn đã ký văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, biểu dương Tỉnh ủy Cà Mau vì những nỗ lực vượt bậc trong việc triển khai thực hiện Công điện số 130/CĐ-TTg ngày 10.12.2024 về thúc đẩy các dự án nhà ở xã hội.Theo văn bản trên, tại báo cáo số 1585-CV/TU ngày 17.12.2024, Tỉnh ủy Cà Mau đã trình bày chi tiết các giải pháp cụ thể, rõ ràng trong việc thực hiện Công điện 130/CĐ-TTg. Đặc biệt, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Tiến Hải được Thủ tướng đánh giá cao nhờ chỉ đạo sát sao, quyết liệt, phân công nhiệm vụ minh bạch, đôn đốc kịp thời và tháo gỡ khó khăn, giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn.Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hoan nghênh tinh thần trách nhiệm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau. Hành động khẩn trương, quyết liệt này không chỉ tháo gỡ vướng mắc mà còn thúc đẩy mạnh mẽ việc triển khai các dự án, góp phần nâng cao đời sống nhân dân địa phương.Thủ tướng kỳ vọng Cà Mau tiếp tục giữ vững tinh thần đoàn kết, nỗ lực hơn nữa để hoàn thành các mục tiêu đề ra, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau. Đồng thời, Thủ tướng khuyến khích các tỉnh, thành trên cả nước, đặc biệt là những nơi có khu công nghiệp và khu kinh tế lớn, học hỏi mô hình triển khai hiệu quả từ Cà Mau để giải quyết nhu cầu nhà ở xã hội.Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và các cơ quan thuộc Chính phủ tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả các nội dung được nêu trong Công điện 130/CĐ-TTg. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà được giao nhiệm vụ chỉ đạo kiểm tra, đôn đốc, giải quyết các vấn đề vượt thẩm quyền (nếu có), đồng thời báo cáo trực tiếp Thủ tướng Chính phủ.
Ở miền Nam, giá heo hơi biến động nhẹ; tăng 1.000 đồng ở Bến Tre và giảm 1.000 đồng tại Hậu Giang, cả 2 tỉnh cùng gặp nhau ở mức giá 59.000 đồng/kg. Như vậy ở miền Nam chỉ còn TP Cần Thơ có giá thấp nhất khu vực 58.000 đồng/kg. Ngược lại, Đồng Tháp vẫn là nơi có giá heo hơi cao nhất là 62.000 đồng/kg. Các tỉnh thành còn lại phổ biến từ 59.000 - 61.000 đồng/kg.
Nghỉ lễ 30.4 - 1.5: Dòng người đông nghịt ở bến xe miền Tây
Ngày 29.1 (mùng 1 Tết), mạng xã hội TikTok đăng tải 2 đoạn clip được cho là ở khoa Cấp cứu Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Vĩnh Long với nội dung "các bác sĩ tắc trách khiến bé gái 3 tuổi tử vong". 2 đoạn clip này lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội khác và nhận được nhiều thông tin trái chiều.Cùng ngày, trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Thanh Truyền, Giám đốc BVĐK Vĩnh Long cho biết, bệnh viện đã có báo cáo sự việc cho Sở Y tế Vĩnh Long.Theo ông Truyền, bệnh nhi là bé gái L.T.V. (3 tuổi, ở xã Tân Hạnh, H.Long Hồ, Vĩnh Long), nhập viện tại BVĐK Vĩnh Long lúc 9 giờ 23 ngày 27.1 trong tình trạng nôn ói, tiêu lỏng. Sau đó, bệnh nhi được nhập viện điều trị tại Khoa nhi với chẩn đoán rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy cấp không mất nước."Bệnh nhi được theo dõi, điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế. Đến 15 giờ ngày 28.1, bệnh nhi và người nhà không có mặt tại phòng bệnh. Qua trích xuất camera an ninh của bệnh viện cho thấy bệnh nhi và người nhà tự ý rời viện 13 giờ 42 ngày 28.1. Lúc rời viện bé tỉnh, đi vững", ông Truyền nói.Đến 17 giờ 45 cùng ngày (28.1), bệnh nhi này được đưa vào nhập viện tại khoa Cấp cứu với biểu hiện hôn mê, tím tái (mạch = 0, huyết áp = 0; mắt trũng sâu; đồng tử 2 bên 5 mm, không phản xạ ánh sáng; ngưng tim). Sau 30 phút tích cực cấp cứu, bệnh nhi được xác định đã tử vong.Giám đốc BVĐK Vĩnh Long cho biết, quá trình tiếp nhận, chẩn đoán và xử trí bệnh nhân của bệnh viện khẩn trương, tích cực, kịp thời, giải thích cụ thể chi tiết và điều trị đúng theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế. Tuy nhiên, người nhà vẫn ghi hình và sau đó đăng tải trên mạng xã hội. Sau khi sự việc xảy ra, cơ quan công an đã vào cuộc xác minh sự việc.Theo ông Truyền, bệnh nhi được người nhà tự đưa về trong tình trạng tri giác tỉnh táo, đi đứng bình thường (thông qua hình ảnh từ camera). Tuy nhiên, trong 4 giờ bệnh nhi về nhà (từ 13 giờ 42 đến 17 giờ 45 ngày 28.1), khả năng bệnh nhi còn tiêu lỏng, nôn ói nhiều lần sau đó nhưng người nhà không theo dõi phát hiện kịp thời dẫn đến tình trạng mất nước nặng (mắt trũng sâu, ngưng tuần hoàn hô hấp). Vì vậy, khi bệnh nhi quay trở lại bệnh viện cấp cứu, hồi sức không hiệu quả, dẫn đến tử vong.
